bishop Georgio Heronymus Maria Lascaris de Veronensis

Giorgio Maria Lascaris, Patriarch of Jerusalem
primary name: primary name: Lascaris, Giorgio Maria

Theatine from Verona; appointed Bishop of Zenopolis in Lycia on 17 April 1741, Archbishop of Teodosia on 22 July 1754, and Patriarch of Jerusalem on 20 December 1762.

Born in a Venetian family, he was the son of Theodore XIII, a descendant of the imperial family of Nicaea, and of the countess Gertrude Ricci. During his studies in Rome, he joined the order of the Theatines. He was a consultant of the Congregation for Indulgences and Sacred Relics in the Roman Curia. In 1738 he was appointed prefect of the Lviv Theatines, soon became a resident of the Radziwiłł family in Njasviž. On the initiative of Michał Kazimierz Radziwiłł, he received the appointment as titular bishop of Zenopoli of Lycia in 1741. After papal confirmation, he was consecrated bishop at the collegiate church of Ołyce, by bishop Franciszek Antoni Kobielski.

He visited the branch of the Zamość Academy in Ołyce and then - under the mandate of Pope Benedict XIV in 1745 - was authorized to visit and reform the Zamość Academy itself. He went there with the reluctance of the clergy, but eventually issued a university reform decree on October 3, 1746. In this decree, he recommended the division of the Academy into four faculties: theology, law, medicine, and philosophy, as well as the establishment of minor preparatory classes. It provided salaries to thirteen faculty professors and four junior class professors. He founded a library and a printing house academic. In the end, none of the Lascaris norms were implemented, due to lack of funds.

From 1744 to 1748 he was a provost of Tomaszów, 1748 an abbot of Žovkva. In 1748 he was appointed canon of the Lviv cathedral chapter, a role he held until his death. He was the spokesperson for the unification of the Uniate rite and the Latin Churches. During his stay in Rome in 1750, he exhorted Benedict XIV to publish the bull Imposito Nobis (1751), in which the pope allowed Latin priests to celebrate in the Roman rite in Uniate churches, in the absence of consecrated altars.

In 1754 Lascaris was appointed titular archbishop of Theodosia, keeping the benefits in Ołyce, Žovkva, and Lviv. In 1757 he returned definitively to Rome, where he was appointed titular patriarch of Jerusalem five years later. He was an expert of the Roman Curia for Polish affairs, he joined the Congregation of Polish Affairs founded in 1767.

He urged the Pope to remain silent about the Confederation of Bar. He maintained contact with the Poles until the end of his life, he was a friend of the Zamoyski family. In 1787 he sent to the cathedral of Lviv (through Marcello Bacciarelli ) three paintings depicting the Trinity, the Assumption, and the Archangel Michael.

Jerzy Hieronim Maria Wojciech Laskarys, Georgius Maria Lascaris (ur. 1706 w Weronie, zm. 1795 w Rzymie) – włoski duchowny katolicki, biskup tytularny Zenopolis in Lycia w 1741 roku, biskup tytularny Teodozji w 1754 roku, opat żołkiewski, patriarcha jerozolimski w 1762 roku, kanonik regularny.

Pochodził z rodziny weneckiej, był synem Teodora XIII, potomka rodziny cesarskiej Nicei, i hrabianki Gertrudy Ricci. W czasie studiów w Rzymie wstąpił do zakonu teatynów. Pełnił m.in. funkcję konsultora Kongregacji Odpustów w Kurii Rzymskiej. W 1738 został mianowany prefektem teatynów we Lwowie, wkrótce został rezydentem Radziwiłłów w Nieświeżu. Z inicjatywy Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńko” otrzymał w 1741 godność proboszcza-infułata w Ołyce wraz z tytularną stolicą biskupią Zenopolis. W t.r. otrzymał święcenia biskupie w kolegiacie ołyckiej.

Dokonał wizytacji filii Akademii Zamojskiej w Ołyce, a następnie – na mocy brewe papieża Benedykta XIV z 7 maja 1745 – został upoważniony do wizytacji i reformy samej Akademii Zamojskiej. Spotkał się na miejscu z niechęcią duchowieństwa, ale ostatecznie wydał dekret reformujący uczelnię 3 października 1746. Zalecił w tym dekrecie podział akademii na cztery wydziały – teologii, prawa, medycyny i filozofii, a także powołanie przygotowawczych klas mniejszych. Zapewnił uposażenie trzynastu profesorom wydziałowym oraz czterem profesorom klas mniejszych. Powołał do życia także bibliotekę i drukarnię akademicką. Ostatecznie do realizacji całości zaleceń Laskarysa nie doszło z braku funduszów.

W latach 1744–1748 był prepozytem tomaszowskim, od 1748 opatem w Żółkwi. W 1748 otrzymał godność kanonika kapituły lwowskiej. Miejsce w kapitule zachował do końca życia.

Był rzecznikiem ujednolicenia rytu Kościoła unickiego i łacińskiego. W czasie pobytu w Rzymie w 1750 nakłonił Benedykta XIV do wydania encykliki Imposito nibis (1751), w której papież wyraził zgodę na odprawianie łacinnikom nabożeństw w cerkwiach unickich, gdzie nie było konsekrowanych ołtarzy. W 1754 Laskarys został mianowany arcybiskupem tytularnym teodozyjskim, zachowując beneficja w Ołyce, Żółkwi i Lwowie. W 1757 powrócił na stałe do Rzymu, gdzie otrzymał pięć lat później nominację na patriarchę aleksandryjskiego, później patriarchę jerozolimskiego. Był ekspertem Kurii Rzymskiej do spraw Polski, m.in. wszedł w skład powołanej w 1767 Kongregacji Spraw Polskich. Nakłaniał m.in. papieża do milczenia w sprawie konfederacji barskiej. Utrzymywał do końca życia kontakty z Polakami, był zaprzyjaźniony z rodziną Zamoyskich. W 1787 przesłał katedrze lwowskiej (za pośrednictwem Marcello Bacciarellego) trzy obrazy, przedstawiające Św. Trójcę, Wniebowzięcie oraz Michała Archanioła.

Jego bratankiem był Teodor.

Bibliografia:
Franciszek Stopniak, Jerzy Laskarys, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XVI, 1971.